تاریخ فرهنگی ایران مدرن
پروژه تاریخ فرهنگی به بررسی گسترده فرهنگ ایران در قرن بیستم اختصاص دارد و در آن، فرهنگ معاصر ایران، عمدتا از خلال یازده ورودی، مطالعه و ارائه خواهد شد. این یازده مدخل برای گردآوری داده‌ها و پژوهش بر آن‌ها پیش بینی شده اند و عبارتند از: شخصیت ها (کنشگران)، نهادها، آثار، فرآیندها، رویدادها، زمان، مکان، اشیاء، مفاهیم، اسناد و سایر.

سیمین دانشور به روایت عکس‌های مهرداد اسکویی

سیمین دانشور، اولین رئیس کانون نویسندگان ایران، که در تاریخ ادبیات معاصر ایران به عنوان نخستین زنی شناخته می شود که به طور رسمی به حرفه داستان نویسی روی آورد، در سال ۱۳۰۰ شمسی در شیراز متولد شد. او فرزند محمدعلی دانشور (پزشک) و قمرالسلطنه حکمت (مدیر هنرستان دخترانه و نقاش) بود. تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در مدرسه انگلیسی مهرآیین انجام داد و در امتحان نهایی دیپلم شاگرد اول کل کشور شد، سپس برای ادامه تحصیل در رشته ادبیات فارسی به دانشکده ادبیات دانشگاه تهران رفت. خانم دانشور، پس از مرگ پدرش در ۱۳۲۰ شمسی با نام مستعار «شیرازی بی‌نام»، شروع به مقاله‌نویسی برای رادیو تهران و روزنامه ایران کرد. در ۱۳۲۷ مجموعه داستان کوتاه «آتش خاموش» را منتشر کرد که اولین مجموعه داستانی است که به قلم زنی ایرانی چاپ شده ‌است. مشوق دانشور در داستان‌نویسی فاطمه سیاح و صادق هدایت بودند. (۱)
سیمین دانشور در سال ۱۳۲۹ با دفاع از رساله خود در مورد زیبایی شناسی موفق به کسب درجه دکترا از دانشگاه تهران شد و در همین سال با جلال آل‌احمد ازدواج کرد. او دو سال بعد با بورس تحصیلی برای تحصیل در رشته زیبایی‌شناسی به عنوان اولین زن ایرانی به دانشگاه استنفورد رفت و در این دانشگاه داستان‌نویسی و نمایش‌نامه‌نویسی آموخت و دو داستان کوتاه او به زبان انگلیسی در نشریات معتبر امریکا به چاپ رسید.
سیمین دانشور پس از برگشتن به ایران در هنرستان هنرهای زیبا به تدریس پرداخت تا این که در سال ۱۳۳۸ استاد دانشگاه تهران در رشته باستان‌شناسی و تاریخ هنر شد. اندکی پیش از مرگ آل‌احمد در ۱۳۴۸، رمان «سَوشون» را منتشر کرد، که از جمله پر خواننده ترین و شناخته شده ترین رمان‌های معاصر ایران است و به بیش از ۱۶ زبان زنده دنیا ترجمه شده است. او در سال ۱۳۵۸ از دانشگاه تهران بازنشسته شد. (۲)
این عکسها در خانه پدری آل احمد در محله پاچنار تهران که اکنون به در خواست سیمین دانشوردر سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده توسط مهرداد اسکویی در سال ۱۳۷۵ گرفته شده است. خانم دانشور آرزو دارد روزی این خانه که او با جلال آل احمد در آن زندگی می کرده تبدیل به یک کانون فرهنگی برای استفاده هنرمندان و نویسندگان شود .(۳)

آثار برجسته سیمین دانشور:
ـ آتش خاموش
ـ شهری چون بهشت
ـ سوشوون
ـ چهل طوطی (با جلال آل‌احمد)
ـ به کی سلام کنم؟
ـ غروب جلال
ـ جزیره سرگردانی
ـ ساربان سرگردان
ترجمه‌ها:
سرباز شکلاتی (از برنارد شاو)
دشمنان (از آنتون چخوف)
بنال وطن (از آلن پیتون)
داغ ننگ (از ناتانیل هاثورن( (۴)

نویسنده: روزبه فرازمند

برای مشاهده عکس‌ها به بخش گالری و آلبوم تصویری سیمین دانشور به روایت مهرداد اسکویی مراجعه نمایید.