تهران مخوف، رمانی دوجلدی که از‌آن به عنوان نخستین رمان اجتماعی ایران یاد می‌شود، و مرتضی‌مشفق کاظمی آن را نوشته، بعد از سال‌ها از سوی انتشارات امید فردا در یک مجلد به بازار کتاب عرضه شده است.نویسنده کتاب تحصیل‌کرده دارالفنون بود و بعد از تحصیلات در آلمان و فرانسه در رشته حقوق و علوم سیاسی به تهران بازگشت و تا سطح معاونت وزارت خارجه هم ارتقاء یافت و در سال‌های پایانی دهه پنجاه در سن ۷۸ سالگی در اثر یک تصادف درگذشت. مشفق کاظمی در جوانی و میانسالی از نویسندگان مطبوعات ایران بود و کتاب تهران مخوف او ابتدا به صورت پاورقی در روزنامه‌ستاره ایران منتشر شد و بعدها و در سال‌های ۱۳۰۲ یا ۱۳۰۳ به صورت کتاب مستقل در دوجلد منتشر شد و در همان زمان انتشار خود با اقبال فراوانی روبرو شد. به نوشته مجله رودکی«در سال‌های ۱۳۰۳ و ۱۳۰۴، اولین رمان اجتماعی ایران،با تکیه بر اصول صحیح رمان‌نویسی، با عنوان تهران مخوف توسط مرتضی مشفق کاظمی نوشته شد؛که با محور قرار دادن مسئله زن، به مفاسد درونی جامعه ایران در اواخر حکومت قاجار و اوایل پهلوی پرداخت. این اثر علیرغم نثر و ساختار ضعیف از لحاظ نگرش انتقادی- اجتماعی‌اش، تاثیر عمیقی بر روند رمان اجتماعی ایران داشت.»مشفق کاظمی همانند بسیاری از رمان‌های اجتماعی با توصیف فحشاء ، فساد سیاسی و اداری و ناامنی اجتماعی سال ها پس از مشروطیت،یاس عمومی ناشی از به نتیجه نرسیدن انقلاب رامنعکس می‌کند. معمولا فواحس و کارمندان مشخص‌ترین تیپ‌های معرفی شده در رمان‌های اجتماعی هستند. از نظر سیاسی ناآگاهی رهبران مشروطه و از نظر اجتماعی قرار گرفتن شاهزادگان و درباریان قاجار در راس امور جامعه و ادارات، زمینه‌های انحراف انقلاب مشروطه را فراهم نمود، به طوری که روابط پنهانی روسپیان با روسا جای اهلیت و شایستگی را گرفت و به تدریج زنان روسپی فرمانده مردانی شدند که خود در راس امور قرار داشتند.این کتاب از سوی انتشارات ابن‌سینا هم منتشر شده بود و نویسنده در رمان عمدتا به دنبال تضاد بخشیدن به قهرمانان داستان است و طبیعی است که در این مسیر بیش از آنکه به علت‌های وجودی چنین وضعیتی بپردازد به معلو‌ل‌ها می‌پردازد.رمان تهران مخوف در دوجلد با یک مقدمه درباره نویسنده و توصیف خلاصه داستان منتشر شده است. و در ادامه جلد اول رمان با عنوان«تهران مخوف» و جلد دوم آن با عنوان«یادگار یک شب» آمده است. حروفچینی دوباره و البته قرار دادن هر دوجلد کتاب در یک مجلد از ویژگی‌های چاپ تازه این رمان به شمار می‌رود.
تهران مخوف(رمان): نویسنده: مرتضی مشفق کاظمی/ ناشر:انتشارات امید فردا،چاپ اول ۱۳۹۰،قیمت ۱۶۰۰۰ تومان، صفحه ۵۵۲
لینک مطلب :همشهری آن‌لاین