تاریخ فرهنگی ایران مدرن
پروژه تاریخ فرهنگی به بررسی گسترده فرهنگ ایران در قرن بیستم اختصاص دارد و در آن، فرهنگ معاصر ایران، عمدتا از خلال یازده ورودی، مطالعه و ارائه خواهد شد. این یازده مدخل برای گردآوری داده‌ها و پژوهش بر آن‌ها پیش بینی شده اند و عبارتند از: شخصیت ها (کنشگران)، نهادها، آثار، فرآیندها، رویدادها، زمان، مکان، اشیاء، مفاهیم، اسناد و سایر.

بازار پرنده فروش

بازار پرنده فروش‌ها که علی‌رغم نام آن حیوانات دیگر را نیز شامل می‌شود، در حاشیه‌ی جمعه‌بازار هفتگی گنبدکاووس برپا می‌شود. بخش اصلی این بازار اجتماعی از کفترباز‌ و پرنده‌باز‌ّ‌هایی‌ست که اغلب در آن خروس‌های جنگی، انواع کبوترهای نقش، دُم سفید، طوقی، خالدار و غیره و پرندگان‌ اصطلاحاً زینتی (مرغ عشق، بلبل و …) و لوازم مرتبط با آن‌ها (دارو، ویتامین، مکمل، املاح معدنی، تجهیزات واکسیناسیون، دانشِ راهکارهای درمانی، خوراک (دان)، وسایل نشان‌گذاری (پلاک، منجوق پا) و …)، معامله می‌‌شود و معروف‌اند که پرندگانشان چنان جَلدند که از خانه‌‌های جدیدشان، حتی مسافت‌هایی چندین کیلومتری، به‌سوی آن‌ها بازمی‌گردند. در بساطشان اغلب توله‌سگ‌های نگهبان، سگ‌های خانگی‌ای که پیداشده‌اند و سگ‌های محلی نیز پیدا می‌شود. گروه دیگر از پیرمرد و پیرزنی که از روستا چند مرغ و خروس خود را برای فروش آورده بگیر تا پرورش‌دهندگانی که مجهز به ابزار جوجه‌کشی به پرورش ماکیان (تخم‌مرغ، جوجه و مرغ‌محلی، اردک، غاز، کبک، بلدرچین، بوقلمون و …) و معامله‌ی وسایل مرتبط با آن مشغول‌اند. هر دو گروه از بخش‌های حاشیه‌ییِ روستاهای اطراف یا شهرند که شاید اکراه مخاطبینِ بازار هفتگی از این بخش بی‌ارتباط بدان نباشد. در پایان هرچند کبوترها، پرندگان زینتی، سگ‌ها و بخشی از ماکیان درحالی‌که درمانده از شرجی و گرمای بی‌امانْ آخرین نای‌شان را فریاد می‌زنند همان‌گونه مچاله که در کارتون و کیسه و صندوق‌عقب ماشین آورده شده‌اند، به خانه‌ای جدید یا همان کُله و کُلون قدیمی بازگردانده‌ می‌شوند؛ بخش زیادی از ماکیان در کنار جوی‌ها خشک بازار بی‌صدا ‌شده‌اند. مجموعه‌ای حاضر، منتخبی است از عکس‌هایی که در دو نوبت در تیرماه سال‌های ۹۴ و ۹۷ در این بازار هفتگی ثبت شده است.

نویسنده: امین گوهری